લ
શબ્દ સંશોધન : કાંતિભાઈ કરશાળા
ક્રમ |
શબ્દ |
અર્થ |
શબ્દપ્રયોગ |
1 |
લંગરખાનું |
ગરીબોને ખાવાનું આપવાનું સ્થળ; ધર્મશાળા; સદાવ્રતખાનું; દાનગૃહ; નિરાશ્રિતગૃહ. |
દાતાઓના દાનથી કેટલાંયે લંગરખાનાનો નિભાવ થાય છે. |
2 |
લંબુષા |
સાત સેરનો હાર. |
મનુભાઈએ પત્ની માટે લંબુષા ઘડાવ્યો. |
3 |
લંઠ |
મૂર્ખ. |
અડવાને જે શિખામણ મળે એ શિખામણ અયોગ્ય જગ્યાએ લાગુ પાડે પરિણામે દરેક જગ્યાએ એ લંઠ ઠરે. |
4 |
લંબિત |
માંસ. |
લંબિત તથા મદિરાથી દૂર રહો. |
5 |
લખણી |
દાન કે બક્ષિશની યાદી |
નગર શેઠે બાહ્મણો માટે શી શી વસ્તુ આપવી તેની લખણી તૈયાર કરી. |
6 |
લટ્ટુ |
એકદમ અધીન કે વશ; આશક; આફરીન; મોહિત; મોહ પામેલું.ભમરડો.; પરાધીન; પરવશ. |
આજના યુવાનો યુવતીઓ પાછળ લટ્ટુ થઈ જાત જાતના નખરાં કરે છે. |
7 |
લઠ્ઠપઠ્ઠ |
મજબૂત; સશક્ત; હૃષ્ટપુષ્ટ |
કસરત, યોગ કરીને શરીરને લઠ્ઠપઠ્ઠ બનાવો. |
8 |
લપતૂડિયું |
પાતળું થઈ ગયેલું; દૂબળું. |
માંદગીને લીધે તેનું શરીર લપતૂડિયું થઈ ગયું. |
9 |
લબડબેતરું |
જૂઠી વાત કરનાર |
લબડબેતરાનો ક્યારેય વિશ્વાસ કરો નહી. |
10 |
પુત્ર. |
લરકૈયાના લક્ષણ પારણામાંથી. |
|
11 |
લરજવું |
કંપવું; ધ્રૂજવું. બીવું; ડરવું. |
જંગલમાં સિંહની ત્રાડથી સર્વે પ્રાણીઓ લરજવા લાગે છે. |
12 |
લાક્ષા |
ગુલાબ.; જેમાંથી લાખ બને છે તે જીવડું. |
દુર્યોધને પાંડવોને લાક્ષા ગૃહમાં પુરી સળગાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો હતો. |
13 |
લાક્ષારસ |
થૂંક. |
જ્યાં ત્યાં લાક્ષારસથી ગંદકી ફેલાવશો નહીં. |
14 |
લાખણસાઈ |
ચણાનો લોટ, ઘી અને ખાંડના લાડુ; બુંદીના લાડુ. |
જમણવાર પ્રસંગે તેમજ તહેવારોમાં લાખણસાઈ બનાવવામાં આવે છે. |
15 |
લાખણશી |
ખરી ખોટી વાતોના ગપાટા મારનાર. |
લખુભાઈનો લાખણશી થઈ ગામમાં નવરાધૂપ થઈને ફરે છે. |
16 |
લાગત |
મહેનતાણું; |
મહેનત પ્રમાણે દરેકને લાગત ચૂકવો. |
17 |
લાધવું |
લાગવું; ઉત્પન્ન થવું; નીપજવું; થવું. |
જોતાં જોતાં અમને કેડી રે લાધી વંકાતી જાય આધી આધી. |
18 |
લાસાની |
( હિંદી ) અદ્વિતીય; અનુપમ; અજોડ; બેનમૂન; ઉત્તમ. |
તાજ મહાલ કલાકૃતિનો લાસાની નમૂનો છે. |
19 |
લાહ |
આભા; કાંતિ; ચમક; દીપ્તિ |
દિવ્ય આત્માની લાહ કંઈ ઓર હોય છે. |
20 |
લાસોરી |
ચૂંદડી. |
હું ને લાસોરી ઓઢુંને ઊડી ઊડી જાય. |
21 |
લિકર |
અર્ક; આસવ; દારૂ; મદિરા; મદ્ય; શરાબ. |
|
22 |
લુટિયા |
ત્રાંબા પિત્તળની નાની લોટી. |
લુટિયામાં અમે જમનાજળ ભર્યાં. |
23 |
લુત્થ |
લોથ; શબ. |
આતંકવાદીઓ કેટલાયે નિર્દોષ લોકોને લુત્થ ઢાળી દીધી. |
24 |
લેહેચી |
લેંચી; પાતળી અને સુંવાળી બે પડવાળી રોટલી. |
ગોળ અને ઘી ભરેલી લેહેચી ખાવામાં અનેરો આનંદ આવે છે. |
25 |
લેહેલૂંબ |
લગની. |
મીરાને શ્રીકૃષ્ણની લેહેલૂંબ લાગી. |
26 |
લૈંગિક |
આકૃતિઓ કે મૂર્તિ બનાવનાર શિલ્પી. |
ડભોઈનો હીરાધર મહલ લૈંગિક હતો. |
27 |
લેષ્ટુ |
માટીનું ઢેફું |
ખેતરમાં પડેલાં લેષ્ટુને ભાંગવા હળ ચલાવાય છે. |
28 |
લોંઠકાઈ |
શક્તિ |
તેની લોંઠકાઈ હાથીના બળ જેટલી છે. |
29 |
લોકરવ |
અફવા. |
લોકરવ સાંભળો નહિં, ફેલાવો નહિં. |
30 |
લોકાધિપત્ય |
પ્રજાસત્તાક રાજ્ય; લોકસત્તાત્મક રાજ્ય; પ્રજાતંત્ર રાજ્ય. |
ભારતએ લોકાધિપત્ય દેશ છે. |
31 |
લોકાયતિક |
નાસ્તિક. |
જેને માણસમાં શ્રદ્ધા નથી તે લોકાયતિક છે. |
32 |
લોકામોદ |
સાર્વજનિક ઉજાણી; જાહેર આનંદોત્સવ. |
જન્માષ્ટમીના દિને લોકામોદ ઉજવાય છે. |
33 |
લોગની |
પત્ની. |
સોનિયા ગાંધી સ્વ. રાજીવ ગાંધીના લોગની છે. |
34 |
લોટકો |
માટીનો કળશિયો; ઠીકરાનું નાનું વાસણ; નાનો ઘાડવો; ઢોચકું; ચડવો |
હવે ઘર વપરાશમાં લોટકાના સ્થાને વિવિધ ધાતુના, પ્લાસ્ટિકના વાસણો વપરાય છે. |
35 |
લોહર |
ગામડિયો. |
ભગવતસિંહ બાપુના ગોંડલ રાજ્યના ગામડાઓમાં કોઈ પણ લોહર અભણ ન હતો. |
36 |
લોહવર |
સોનું. |
લોહવર જોઈ મુનિઓ ચળે. |
37 |
લૌકી |
કોળું; પતકાળું. |
નવરાત્રી બાદના યજ્ઞમાં લૌકી વધારાય છે. |
38 |
લૌલ્ય |
લાલચ; લોભ; તૃષ્ણા; લોભવૃત્તિ; લોલુપતા |
લૌલ્યને ક્યારેય મર્યાદા હોતી નથી. |
39 |
લવંગિયું |
ઝટ ઉશ્કેરાઈ જાય તેવું; ચીડિયું. |
કાનજીભાઈનો સ્વભાવ લવંગિયા જેવો છે. |
40 |
લાડકવાયું |
વહાલું; લાડીલું; પ્રેમીલું; સ્નેહભીનું; પ્રિય; વહાલું ને લડાવેલું. |
એ પથ્થર પર લખશો નહિં, કોઈ કવિતા લાંબી, લખજો ખાક પડી અહિંયા કોઈના લાડકવાયાની . |
41 |
લિચ્છુ |
લાભ મેળવવા ઇચ્છનાર; લાલચુ. |
આજે સમાજમાં લિચ્છુઓની કમી નથી. |
42 |
લિથોગ્રાફી |
શિલાછાપની વિદ્યા; શિલાલેખન કળા. |
પ્રાચીન લિથોગ્રાફી અદ્દભૂત હતી. |
43 |
લુગાઈ |
પત્ની; બૈરી; વહુ; સ્ત્રી; ઓરત. |
લુગાઈની હઠ આગળ ભલભલાં લાચાર બની જાય છે. |
44 |
લુઆબ |
થૂંક; ચીકણો પદાર્થ. |
અહિંયા લુઆબ કરવાની મનાઈ છે. |
45 |
|||
46 |
લુગા |
એક જાતનું પક્ષી; બાજ. |
લુગા એ શિકારી પક્ષી છે. |
47 |
લોહશંકુ |
લોઢાનો ખીલો |
લોહશંકુ ફોડીને ગાયને ખીલે બાંધી. |
48 |
લંકિત |
વળાંકવાળું |
રસ્તો ભારે લંકિત છે. સાવચેતીથી વાહન ચલાવો. |
49 |
લંગીસ |
પતંગના દિવસોમાં રમતું લંગર |
મકરસંક્રાતિના પર્વને દિવસે લંગીસ નાખી બાળકો પતંગ લુંટવાનો આનંદ માણે છે. |